RakPiersiDlaczegoJa

Objawy kliniczne raka piersi zawsze zależą od jego stadium zaawansowania.

W początkowym stadium rak piersi przebiega zazwyczaj bezobjawowo. Przeważnie jest

on rozpoznawany przypadkowo podczas palpacji. W ostatnich latach raki piersi

jest często rozpoznawany już w stadium przedklinicznym, dzieje się tak dzięki zastosowaniu

i rozpowszechnieniu badań obrazowych piersi. U około 50 % kobiet pierwszym

objawem jest niebolesny guz zlokalizowany w górnym zewnętrznym kwadrancie piersi,

u około 18% guzek znajduje się obrębie brodawki, u 15% w kwadrancie górnym

wewnętrznym, u 11% w kwadrancie dolnym zewnętrznym i zaledwie u 6 % zlokalizowany

jest w kwadrancie dolnym wewnętrznym piersi (Ryc.7.).

Zlokalizowanie zmiany po stronie lewej jest zazwyczaj częstsze. Takie umiejscowienie guzów

wynika z budowy anatomicznej piersi. Mężczyźni zgłaszają się do lekarza zazwyczaj z nowotworem

w bardziej zaawansowanymstadium, często sąjuż zajęte regionalne węzły chłonne co rokuje gorszą

prognozę nawyleczenie. U około 90% mężczyzn najczęstszym objawem jest niebolesny guz zlokalizowany

za brodawką sutka. Drugim, ale rzadszym umiejscowieniem jest kwadrant górny boczny piersi.

Ryc.7. Najczęstsze umiejscowienie raka piersi u kobiet (Źródło: Murawa D.,

Dyzmann-Sroka A., Kycler W., Lamch K.,Kubiak A., Jędrzejczak A.,Trojanowski M.,

Szczepański Ł., ABC Raka Piersi, Wielkopolskie Centrum Onkologii , Poznań 2010).

Innymi objawami raka piersi u obu płci mogą być:

 asymetryczność sutków,

 zniekształcenie lub wciągnięcie skóry nad guzem,

 owrzodzenie brodawki lub jej okolic,

 dodatkowe guzki,

 wciągnięcie brodawki,

 ból z nieznanych przyczyn,

 nieznaczne pogrubienie skóry,

 obraz skórki pomarańczy,

 świąd lub pieczenie brodawki,

 krwisty lub bezbarwny wyciek z brodawki,

 powiększone pachowe węzły chłonnych po stronie zajętej piersi, a później

powiększone węzły szyjno-nadobojczykowe,

 obrzęk skóry, jej zaczerwienieniem oraz nadmierne ocieplenie.

Ryc.8. Fotografie przedstawiające objawy raka piersi. Zniekształcenie oraz wciągnięcie

brodawki, owrzodzenie skóry wokół brodawki, krwawy wyciek z sutka , skórka pomarańczy

(Źródło: Murawa D., Dyzmann-Sroka A., Kycler W., Lamch K.,Kubiak A., Jędrzejczak A., Trojanowski M.,

Szczepański Ł., ABC Raka Piersi, Wielkopolskie Centrum Onkologii , Poznań 2010).

U około 10% osób nowotwór rozpoznawany jest w stadium uogólnienia, oznacza to,

że najczęściej występują już wtedy przerzuty do mózgu, płuc, wątroby oraz kości.

Ocenę stopnia zaawansowania u kobiet oraz mężczyzn jest określana na podstawie

klasyfikacji TNM, która została opracowana przez Międzynarodową Unię do Walki z Rakiem.

Cecha T w obu klasyfikacjach oznacza guz pierwotny, dopisek a,b,c,d jego wielkość

oraz umiejscowienie. Cecha N oznacza regionalne węzły chłonne, wielkość przerzutu w

węźle i ilość węzłów z przerzutami. Cecha M oznacz czy występują przerzuty do narządów

odległych. Stopień zaawansowania tradycyjnie podpisujemy numerem od 0 do 4.

Klasyfikacja zaawansowania klinicznego może opierać się na badaniu klinicznym,

A klasyfikacja patologiczna na badaniu mikroskopowym.

Klasyfikacja zaawansowania klinicznego według TNM

Tx - nie ma możliwości określenia guza pierwotnego,

T0 - brak guza pierwotnego,

Tis - rak przedinwazyjny,

T1 - wielkość guza do 2 cm,

T2 - wielkość guza pomiędzy 2 – 5 cm,

T3 - wielkość guza powyżej 5 cm,

Nx - nie ma możliwości oceny węzłów chłonnych,

N0 - brak przerzutów do okolicznych węzłów chłonnych,

N1 - zajęte węzły pachowe ale ruchome po stronie guza,

N2 - zajęte węzły pachowe nieruchome po stronie guza,

N3 - zajęte węzły za mostkowe po stronie guza,

Mx - nie ma możliwości oceny przerzutów odległych,

M0 - brak przerzutów odległych,

M1- przerzuty odległe.

Obecnie rak piersi jest największym problemem onkologicznym na świecie. Stanowion aż

22% ogółu zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet i zaledwie 1% ogółu

zachorowań na nowotwory złośliwe u mężczyzn. W krajach rozwiniętych występuje około50%

zachorowań na tę chorobę, jednak większość zgonów odnotowano w krajach słabiej

rozwiniętych prawie 60%. Dane z 2008 roku informują, że w krajach Unii Europejskiej

330000 kobiet zostało zdiagnozowanych na raka piersi, zaś około 89 000 umarło na

tą chorobę. Według Krajowego Rejestru Nowotworów od lat 80 liczba rejestrowanych

zachorowań na raka piersi ciągle wzrasta, co przedstawia tabela 1.

Tab.1. Tabela przedstawiająca zachorowalność na nowotwory piersi u kobiet

w Polsce w latach 1980-2013.

W roku 2013 aż 17142 kobiet zachorowało na raka piersi. W 2010 roku odnotowano,

iż liczba zachorowań na raka piersi w Polsce była o 35% niższa niż średnia liczba

zachorowań dla krajów Unii Europejskiej (Ryc.1.).

Ryc.1. Porównanie zachorowalności na nowotwory piersi w Polsce i

w krajach Unii Europejskiej.

Liczba zachorowań na raka piersi u kobiet w ciągu ostatnich trzech dekad podwoił

się (Ryc.2. i Ryc.3.), zaś u mężczyzn zachorowalność utrzymuje się na stałym poziomie. W

2008 roku odnotowano 119 przypadków nowych zachorowań na raka piersi.

Ryc.2. Trendy zachorowalności na nowotwory piersi w Polsce w latach

1980- 2010.

Ryc.3. Trendy zachorowalności na nowotwory piersi w Polsce w latach

1980-2013 w wybranych grupach wieku.

Zachorowalność na raka piersi kobiet w wieku pomiędzy 20-49 rokiem życia wzrosła

w ciągu ostatnich trzech dekad. Po 50 roku życia występuje około 80% zachorowań na raka

piersi, z czego 50% zachorowań diagnozuje się przeważnie między 50 a 69 rokiem życia.

Ryzyko zachorowania raka piersi wzrasta wraz z wiekiem co przedstawia rycina 4.

Najwyższy wzrost ryzyka zachorowania notuje się wśród kobiet w wieku 50-69 lat.

Ryc.4. Zachorowalność na nowotwory piersi w Polsce w latach

2011-2013 w zależności od wieku.

U osób, u których został zdiagnozowany rak piersi w latach 2000-2002, jednoroczne

wskaźniki przeżyć wynosiły 92,8%, zaś w latach 2003-2005 wynosiły one 93,2%. Przeżycia

pięcioletnie wśród pacjentów z nowotworami piersi nieznacznie wzrosły z 75,0% w latach

2000-2002 do 77,2% w latach 2003-2005 (Ryc.5) .

Ryc.5. Wskaźnik 1-rocznych i 5-letnich przeżyć względnych u

chorych na nowotwory piersi w Polsce.

W Polsce nowotwór piersi jest drugą przyczyną zgonów spowodowanych przez

nowotwory złośliwe wśród kobiet, stanowi on około 13% wszystkich zgonów, a liczba

zarejestrowanych zgonów na ten nowotwór w ostatnich latach wynosi około 5000 kobiet

rocznie, co przedstawia tabela 2. U mężczyzn w 2008 roku odnotowano w Polsce 37 zgonów

na raka piersi.

Tab.2. Umieralność na nowotwory piersi w Polsce w latach 1956-2013.

Umieralność na raka piersi jest w Polsce zatem o niecałe 20% niższa niż przeciętna

umieralność w Unii Europejskiej co przedstawia rycina 6.

Ryc.6. Porównanie umieralności na nowotwory piersi w Polsce i w krajach

Unii Europejskiej.

źróda:

1. Wojciechowska U., Didkowska J., Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe w

Polsce, Krajowy Rejestr Nowotworów, Centrum Onkologii - Instytut im. Marii

Skłodowskiej - Curie

http://onkologia.org.pl/raporty/, [dostęp 20.02.2019].

2. Jassem J., Krzakowski M., Rak piersi : praktyczny przewodnik dla lekarzy, Wyd.2,

Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk 2014.

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym wśród kobiet. W przypadku płci męskiej ten rodzaj raka stanowi około 1% wszystkich nowotworów złośliwych piersi. Ponadto, nowotwór ten jest drugą przyczyną zgonów spowodowanych przez nowotwory złośliwe w Polsce. U mężczyzn od prawie 1980 roku liczba nowych zachorowań utrzymuje się na takim samym poziomie, jednak w populacji kobiet zaobserwowano, od wielu lat wzrost zachorowań na ten nowotwór. Z tego powodu obecnie kładzie się duży nacisk na szerzenie wiedzy dotyczącej raka piersi, profilaktyki oraz badań przesiewowych, które mają na celu wczesne wykrycie nowotworu i szybkie leczenie ewentualnych powikłań oraz przerzutów. Niekiedy takie postępowanie umożliwia też całkowite wyleczenie pacjenta. Jednakże brak świadomości na temat zachorowalności, częstotliwości jego występowania, przebiegu oraz lekceważenie objawów często prowadzi do najgorszego etapu czyli zgonu osoby chorej. Aby zwiększyć świadomość ludzi na temat raka piersi, na całym świecie w październiku obchodzi się Miesiąc Świadomości Raka Piersi. Jest to coroczna akcja, której celem jest informowanie o możliwościach wykrywania raka, jego sposobach leczenia, opiece pooperacyjnej jak i czynnikach ryzyka. Jej symbolem stała się różowa wstążeczka, której noszenie jest oznaką solidarności z kobietami cierpiącymi na tą chorobę. W promowanie walki z rakiem włączają się środowiska medyczne, różnego rodzaju organizacje pozarządowe, a także słynni artyści, sportowcy jaki i politycy. Pomimo tych akcji świadomość społeczeństwa na temat raka piersi jest nadal ciągle mała, ponieważ zachorowalność na nowotwory złośliwe piersi u kobiet w ciągu ostatnich trzech dekad wzrosła ponad 2-krotnie, a większość mężczyzn nie ma świadomości, iż może zachorować na ten rodzaj choroby.